Een betere verdediging en het creëren van een winnaarsmentaliteit. Daar is het Nederlandse voetbal naar op zoek. Dat moet ‘ons’ weer de aansluiting met de internationale top opleveren. Wim liet zijn gedachten erover gaan en schreef de column.
Onlangs organiseerde de KNVB een congres, met als doel de kwaliteit van de Nederlandse voetballers te verhogen. Alle belangrijke voetbalprofessionals waren uitgenodigd om hierover van gedachten te wisselen. De meesten gaven acte de préséance, een enkele scepticus bleef weg. Volgens de laatste groep zou het resultaat te mager zijn om daar hun tijd aan te besteden. Johan Cruijff dacht daar anders over, hij kwam, sprak en vertrok. Hij had gezegd wat hij te zeggen had. Zijn mooiste zin: ’je voetbalt met je hoofd en je loopt op je benen.’
In de persconferentie na afloop werden de conclusies van de dag gepresenteerd: ‘Nederland moet vooral betere verdedigers opleiden en er moet gewerkt worden aan een stevigere winnaarsmentaliteit.’ Er wordt niet aangegeven wat daar mee wordt bedoeld, dat moet verder in kleinere groepjes worden uitgewerkt.
Ik laat mijn gedachten gaan over het begrip winnaarsmentaliteit. Gaat het om de wil om te winnen, ten koste van alles? Gaat het om verlies te haten, zo erg dat je er beter van gaat voetballen? Ik moet denken aan voetballer Joeri de Camps, die in het weekend na het congres zijn zoveelste gele kaart kreeg en ‘los’ ging tegen een journalist. Hij noemde scheidsrechters eikels, die extra op hem letten. Joeri stond nog stijf van de adrenaline en frustratie van de door zijn team verloren wedstrijd. Winnaarsmentaliteit genoeg lijkt mij, zelfbeheersing te weinig. Mijn gedachten gaan ook terug naar het WK voetbal in Brazilië. In het vuur van de wedstrijd bijt Louis Suarez een Italiaanse speler in zijn schouder. De wedstrijdmentaliteit van Louis staat buiten kijf. Dat heb ik persoonlijk ervaren tijdens de ontmoetingen die ik met hem had tijdens zijn verblijf bij Ajax. Het schort wel aan zelfbeheersing als de stress van de wedstrijd hoog oploopt.
Zo kunnen we nog veel acties in het voetbal aanhalen. Vliegende tackles, kopstoten, opstandjes tegen scheidsrechters en bewust natrappen, allemaal acties die aan de orde van de dag zijn. Acties die voortkomen uit de extreme wil om te winnen en niet tegen verlies kunnen. Acties die voortkomen uit frustratie en een gebrek aan zelfbeheersing.
Een overdreven wingerichtheid leidt tot verkramping, een sporter komt moeilijker bij zijn talent. Judoka Henk Grol had voor de Olympische Spelen van London aan iedereen verteld dat hij maar voor één plek ging: goud! Het ego van Henk spatte van de buis af. Henk was eigenlijk goed genoeg om het toernooi te winnen, maar de wingerichtheid verlamde hem. Net als vier jaar daarvoor haalde hij brons, met een zware teleurstelling tot gevolg.
Sporters die top presteren zijn vrij in het hoofd. Ze voelen zich lekker en hebben het lef om grote prestaties te leveren. Natuurlijk willen ze een wedstrijd winnen, dat is toch sowieso de bedoeling van sport. Ik heb nog nooit een sporter ontmoet die graag wilde verliezen. Wel sporters die bang waren om te verliezen. We noemen dat faalangst. Dat is natuurlijk ook niet goed voor het hoofd, waarmee gevoetbald moet worden.
Dat is precies waar het voetbal aandacht aan kan geven. Hoe maken we de hoofden vrij, zodat die een topprestatie van de benen kunnen aansturen. Wij van Skerpe Jeugd hebben daar een aanpak voor. Met mentale beheersing haal je het maximale er uit!
– Wim Keizer